Eksmisja a COVID-19

Czym jest eksmisja.

Właściciel ma prawo żądać, aby ten kto włada jego nieruchomością, ją opuścił, opróżni ł z rzeczy i mu ją wydał. Nie wdając się w szczegóły, co do postępowania sądowego w przedmiocie eksmisji, pragnę skupić się na problemie, gdy eksmisja jest już na etapie postępowania egzekucyjnego, tzn. gdy organ egzekucyjny przeprowadza eksmisję.

Podstawa egzekucji – tytuł wykonawczy.

Podstawą działań organu egzekucyjnego jest wniosek wierzyciela o przymusowe wykonanie tytułu wykonawczego. Tytułem wykonawczym, zgodnie z art. 776 kodeksu cywilnego jest tytuł egzekucyjny opatrzony klauzulą wykonalności, chyba że ustawa stanowi inaczej. Tytułami egzekucyjnymi są:

1. orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, jak również ugoda zawarta przed sądem;
2. orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu;
3. inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej;
4. akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub wydania rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie określonych, albo też wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej, gdy w akcie wskazano termin wykonania obowiązku lub zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie;
5. akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej do wysokości w akcie wprost określonej albo oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, gdy w akcie wskazano zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie obowiązku, jak również termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności;
6. akt notarialny określony w pkt 4 lub 5, w którym niebędąca dłużnikiem osobistym osoba, której rzecz, wierzytelność lub prawo obciążone jest hipoteką lub zastawem, poddała się egzekucji z obciążonego przedmiotu w celu zaspokojenia wierzytelności pieniężnej przysługującej zabezpieczonemu wierzycielowi.
7. Oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji złożone także w odrębnym akcie notarialnym.

Działania Komornika sądowego.

Komornik sądowy, dysponując wnioskiem wierzyciela i podstawą egzekucji, zwykle będzie nim tytuł wykonawczy w postaci prawomocnego orzeczenia sądu lub podlegającego natychmiastowemu wykonaniu, ugoda zawarta przed sądem, a także akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji wprost z tego aktu, co do obowiązku opuszczenia, opróżnienia i wydania lokalu, wzywa dłużnika do dobrowolnego wydania nieruchomości w stosownym do okoliczności terminie, po którego bezskutecznym upływie, dokona czynności potrzebnych do wprowadzenia wierzyciela w posiadanie (art. 1046 §1 kodeksu postępowania cywilnego).

Stan zagrożenia epidemicznego i stan epidemii.

Od dnia 14 marca 2020 r. do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego, zaś w okresie od dnia 20 marca 2020 r. do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszono stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Stało się to mocą rozporządzeń Ministra Zdrowia z dni: 13 marca 2020 r. i 20.03.2020 r.
W konsekwencji ustawodawca podjął szereg działań, które mają zapobiegać sytuacjom kryzysowym, w tym również eksmisji. Mocą ustawy z dnia 31 marca 2020 r., o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19,
innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw do porządku prawnego wprowadzono art. 15zzu, zgodnie z nim: „W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie wykonuje się tytułów wykonawczych nakazujących opróżnienie lokalu mieszkalnego.”. Wobec czego, od dnia 31.03.2020 r. istnieje prawny zakaz wykonywania eksmisji na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Zmianę taką, choć spóźnioną, należy uznać za celową. Obowiązujące obostrzenia, w szczególności znaczna przecież izolacja społeczeństwa, zalecenia ograniczania kontaktów z innymi osobami do minimum, prowadzą do wniosku, że wykonanie tytułu wykonawczego w zakresie eksmisji, stanowiłoby zagrożenie dla organu egzekucyjnego i asystującym mu osobom, a także wobec samych dłużników.

Adwokat Krystian Sieczczyński